Verslag Keynote Martijn Winkler
Wat is de impact van techniek op ons dagelijks leven?
We moeten zorgen dat we de baas over onze technologie zijn in plaats van andersom: onze apparaten moeten een handig hulpmiddel zijn waar we niet de controle over moeten verliezen. En zo nodig kunnen we technologieën opnieuw en dan beter ontwerpen. Deze boodschappen wil de tweede keynotespreker de deelnemers van het event meegeven. Martijn Winkler is schrijver, regisseur en medeoprichter van productiehuis VERTOV.
Hij begint zijn verhaal met de vragen: “Wie hier heeft een mobiele telefoon? Wie heeft ‘m bij zich?” Alle handen gaan omhoog. “Wie heeft ‘m op zijn lichaam en voelt ‘m nu?” Veel handen gaan omhoog. “Wie zou ‘m even willen ontgrendelen en een uurtje aan zijn buurvrouw of buurman willen geven?” Een paar aarzelende handen gaan omhoog en gegrinnik klinkt uit de zaal.
Nieuwe technologie, zoals de mobiele telefoon, beïnvloedt mensenlevens, vertelt Martijn, zowel positief als negatief. Hij staat er ambivalent tegenover: aan de ene kant vindt hij het fantastisch wat hij allemaal met zijn smartphone kan. Aan de andere kant wil hij er, net als zoveel mensen, niet de hele tijd mee bezig zijn en zich niet zo afsluiten van zijn omgeving. “Mijn manier om mijn twijfels en gedachten te verwerken is door hier films en series over te maken.”
Non-stop op sociale media
“Elise, doe die koptelefoon eens uit. Zo ongezellig. Ik wil wel eens gewoon met je praten.” De 14-jarige Elise zit achterin de auto bij haar moeder op de terugweg van haar oma’s verjaardag. Ze beantwoordt berichten van vriendinnen en bekijkt filmpjes en foto’s op WhatsApp, Instagram, Snapchat, Facebook en Youtube.
In de korte film #tagged van Martijn Winkler zien we alles gebeuren door het perspectief van Elises telefoon waar ze dan ook continue bezig is. Haar telefoon zien we scherp in beeld en de achtergrond (‘de echte wereld’) onscherp. In de loop van de dag stromen steeds meer berichten binnen die duidelijk maken dat er iets vervelends gebeurd is tijdens het wilde feest waar ze gisteren was. En zij is niet de enige die dat ziet….
Wie heeft de controle
De invloed van technologie op ons is een terugkerend thema in Martijns films. “Ik hoop hiermee het gesprek op gang te brengen: hebben wij de controle over onze apparaten of hebben onze apparaten controle over ons?” vertelt hij. “Hoe zorgen we dat de controle bij ons blijft? Iedereen kent gevallen die mis zijn gegaan: cyberpesten, shaming, sexting, viral gaan van gênante privéfoto’s. Daar moeten we iets mee, vind ik.”
Aan het eind van de keynote stelt dagvoorzitter Diederik Jekel nog een paar vragen aan de filmmaker. “Wat vonden de jongeren van de film?” Martijn maakte #tagged met een groep jongeren en de film wordt nu ook op middelbare scholen vertoond. “Het levert heftige discussies en mooie gesprekken op,” antwoordt hij. Er is veel herkenning en sommigen jongeren vinden het ‘eigen schuld’ voor de hoofdrolspeelster.
Schuldgevoel en veiligheidsriem
Jongeren ervaren, net als de oudere generatie, vaak een gevoel van schuld over hun smartphonegebruik, merkte Martijn. ‘Het is een beetje alsof ik zeg dat ik rook’, vertelde een van hen. Veel van hen willen minderen of een tijdje helemaal stoppen. Ook hoorde hij dat er thuis weinig tot geen regels over telefoongebruik waren, terwijl de jongeren dat eigenlijk wel zouden willen. “Ouders zijn vaak wat meer aangegrepen door de film dan jongeren. Die vinden het minder spannend.”
Toch zijn er ook positieve kanten aan het mobiele telefoongebruik, vindt hij. Veel van de jongeren halen plezier aan het gebruik en kunnen hun creativiteit erdoor uiten. Maar wat als onze telefoon en sociale media nog meer deel van ons leven wordt, vraagt de keynotespreker zich af: wie zorgt er dan voor de veiligheidsgordel? “Hoe kunnen we onszelf beschermen voor de kwalijke kanten?” En dan heeft hij het niet alleen over jongeren maar ook over de oudere generaties.
Lees meer over Martijn op zijn website.
Na de film #tagged volgde een serie over hetzelfde thema: taggedserie.nl
Tekst: Thessa Lageman.